خبرگزاری«حوزه»، مرور زندگی اسوه اخلاق آیت الله میرزا باقر زنجانی که با اخلاص و ساده زیستی خود، خاطرات خوشی را بر جا نهاده و صفابخش دلهای بااراده است.
او در سال ۱۳۲۱ قمری در زنجان متولد شد. خواندن و نوشتن را در مکتبخانه آموخت وپس از آن به حوزه زنجان رفت. محمدحسن زنجانی(سعید)، میرزا عبدالرحیم طارمی زنجانی، خوئینی زنجانی و شیخ زین العابدین زنجانی از جمله اساتید ایشان در حوزه زنجان بودند و او را چنان در اخلاق و دانش تربیت نمودند که خود مدرس کتب سطح گردید.
سفر به عتبات
در سال ۱۳۳۸ قمری و پس از وفات پدر با فضیلتش به عراق رفت. درکربلا ساکن شد و تا زمان وفات آیت الله میرزا محمدتقی شیرازی در آنجا مشغول فراگیری علم بود. سپس به حوزه کهنسال نجف رفت و در جوار امام متقیان خوشه چین خرمن فضل اکابری چون آیات عظام سید ابوالحسن اصفهانی، آقا ضیاء عراقی، میرزا محمدحسین غروی، شیخ اسماعیل غروی محلاتی و میرزای نائینی شد.
سیمای تدریس میرزا
آیت الله میرزا باقر زنجانی تا آخر عمر شریفش مشغول تدریس خارج فقه و اصول بود. صاحب گنجینه دانشمندان مینویسد: مرحوم آیت الله زنجانی، متجاوز از چهل سال در حوزه نجف تدریس داشتند و صدها مجتهد و فاضل و نویسنده از حوزه هاش بیرون آمدند.
یکی از شاگردان ایشان آیت الله یحیی عابدی مینویسد: "از آنجا که ایشان شهریه پرداخت نمیکرد، شاگردانش فقط برای درس میآمدند؛ یعنی تنها غرض شاگردان، کسب علم وتحصیل بود. محبت ایشان به شاگردان نیز فراوان بود." از شاگردان برجسته ایشان میتوان به حضرات آیات سیدمرتضی نجومی کرمانشاهی، میرزا جواد تبریزی، شیخ حسین وحیدخراسانی، سیدمصطفی خمینی و سیداحمدمُهری زنجانی اشاره نمود که برخی از آنها بعدها خود عَلم مرجعیت را به دست گرفتند.
اخلاق حسنه
میرزا قامتی بلند وقیافهای موزون و نورانی داشت. عالمی با صفا وسلیم النفس و رقیق القلب بود. او روزهای پنجشنبه روضه داشت و خود برای حاضران چای میآورد.
زندگی اش بسیار زاهدانه بود و در این رابطه استاد یحیی عابدی مینویسد: "تا این اواخر خانهای از خود نداشت. از طنزهای علمی ولطیف خوشش میآمد و اخلاقی خودمانی داشت و ملاقات بااو آسان بود."
امتناع از مرجعیت
او پیوسته از مرجعیت گریزان بود و هیچگاه نپذیرفت که فتواهایش منتشر شود. پس از وفات آیت الله العظمی حکیم بسیاری از علما و فضلای نجف خواستار انتشار رساله عملیه ایشان بودند که آیت الله زنجانی قبول نفرمود وگفت: من توانایی اداره حوزه را ندارم.
در ملاقات دیگری که در صحن مطهر حضرت امیرالمومنین (علیهالسلام) انجام شد با ناراحتی به شخص داعی گفته اند: فلانی دست از سر من پیرمرد بردارید که من آفتاب لب بام هستم.
آثار مکتوب
از قلم آن فرزانه جامع الاطرف آثار فاخری در علوم مختلف بخصوص فقه و اصول به ظهور رسیده که "تنقیح القواعد در اصول، حاشیه بر عروه الوثقی، حاشیه بر فرائدالاصول و مکاسب شیخ انصاری، رساله در نیت، کشکول در هشت جلد و رسالهای در حکمت و فلسفه از جمله آثار آن بزرگوار است.
عروج ملکوتی
این عالم ربانی در صبح روز دوشنبه بیستم ماه رمضان ۱۳۹۴ قمری، پس از ادای نماز صبح و خواندن تعقیبات و ادعیه به خواب میرود. اهل خانه نزدیک ظهر متوجه میشوند که میرزا در همان حال جان به جانآفرین تسلیم نموده است. پیکر مطهر آن مرحوم پس از انتقال به کربلا و غسل باآب نهر علقمه، در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
روحش با اولیاء الهی محشور باشد.
منبع:گلشن ابرار،ج۷